Kanal Tedavisi (Endodonti)
Kanal tedavisi çok ciddi çürükler ve enfeksiyon kapmış dişlerin tedavisi için geliştirilen bir yöntemdir. Dişin iç kısmında bulunan sinir ve diş özü (pulpa ) alınır, iç kısım temizlenir ve özel bir malzemeyle doldurulur bu tedavi şeklinin adı kanal tedavisidir.
Tedavi için en önemli olan şey erken teşhistir. Gerek çürüğün boyutunun küçük olması gerek ise enfeksiyonun diğer dişlere sıçramaması için dikkat edilmelidir. Bu gibi olumsuz durumlarda dokular enfeksiyon kapabilir ve toplu diş kayıplarına sebebiyet verebilir.Kanal Tedavisi nedir sorusuna net bir cevap verebilmek için dişin temel yapı taşları hakkında bilgi sahibi olmanız gerekmektedir. Dişlerimiz üç ana tabakadan meydana gelmektedir. Mine, dentib ve pulpa. Bu katmanlardan pulpa diş özü dediğimiz, diş sinir sistemi ve dişin beslenme ihtiyaçları bu katmanda gerçekleşir. Yumuşak bir dokusu vardır. Eskiden çürüyen ya da enfeksiyon kapan dişler çekilir ve hasta ömür boyu dişsiz kalırdı. Günümüzün gelişen teknolojisi buna bir çözüm yolu buldu. Pulpa yani diş özü dişin içerisinden temizlenerek içerisi doldurulur. Diş işlevini yerine getirmeye bu sayede devam eder. Diş özü çekildikten sonra doğal olarak diş artık beslenemez ve sinir hücrelerini kaybeder bu ne gibi sorunlara sebebiyet verir diye soracak olursanız. Diş sinir sistemi ilerleyen yaşlarda (25 ve üzeri yaşlarda ) hiç bir işe yaramaz. Tek görevi soğuk sıcak dengesini anlamaktır. Bu da ağız içerisinde herhangi sağlıklı bir diş tarafından gerçekleştirilebilmektedir. Yani tamamen duyusal bir problem yaşamaktasınız. Kanal kök tedavisi gerçekleştirilmezse ne gibi sonuçlar doğar diye soracak olursanız. Pulpaya yerleşen bakteriler hızla çoğalır. Yoğun bir enfeksiyona veya apse yani diş köklerinin altında oluşabilecek irin dolu şişliklere sebep olabilir. Bundan daha kötüsü eğer ısrarla tedavi görmek istemezseniz enfeksiyon çevresinde kemik kaybı yaşamanız muhtemeldir.
Kanal Kök Tedavisi Nasıl Gerçekleşir?
Kanal kök tedavisi genel anlamada 2 seansta biten bir tedavidir. Hastanın dişlerinde ki hasara göre değişiklik göstermektedir. Eğer ki enfeksiyon ciddi miktarda yayılmışsa 3 seansta tamamlanması muhtemeldir. Kanal tedavisini uygulayacak diş hekimliğinin ismi Endodonti uygulayan doktor arkadaşımıza ise Endodotist denir. Tedavinin ilk süreci incelemedir kaç diş enfeksiyon kapmış o gözlemlerini ona göre bir tedavi haritası çıkartılır. Bu işlemler için röntgen çekilir ve kemiklerin enfeksiyon kapıp kapmadığı hakkında net bir kanıya varılır. Diş hekiminiz veya endodontisiniz tedavi için hastayı lokal anesteziye alır. Bu işlem aslında gereksizdir. Dişin içerisine ki sinirler öldüğü için hasta ağrı, sızı ve acı duymaz ama bir çok doktor arkadaşımız hastanın sakin kalmasını sağlamak için bu işlemi gerçekleştirir. Dişin etrafı sıvı geçirmez bir malzemeyle kaplanır. Temizleme işlemi esnasında kanaldan içeri tükürük sızması engellenir. Enfeksiyonlu bölgeye açılan bu kanal sayesinde temizlik işlemleri sağlanır. Bu işlem içerinde bakterileri, ölü sinir sistemini ve pulpa çıkartılır. Boşaltma işlemi düzgün şekilde gerçekleşsin diye kanal gerekirse büyültülebilmektedir. Bu büyültme işlemi törpüler aracılığıyla yapılır. Bu işleme kanal eğeleme adı verilir. Sinirler tamamen alındığı için hasta ağrı hissetmez, eğeleme işlemi sırasında gerek çıkan tortuları temizlemek gerekse dişin içerinde kalan döküntüleri temizlemek için sodyum hipoklorit veya su periyodik olarak kullanılır. Dişlerin içerisi temizlendikten sonra bir çok yol karşımıza çıkmaktadır. Diş hekiminiz enfeksiyon riskinden şüpheleniyorsa bir hafta geçici dolguyla dolaşmak zorunda kalırsınız. Kimi hekimler hemen dolgu yapmayı tercih eder. Kimi hekimlerse dişteki boşluğa bir ilaç yerleştirilerek dışardan doldu yapmaktadır. Bu yollar kesinlikle hatalı değildir hastanın durumuna enfeksiyon risklerine göre değerlendirilir ve sağlıklı bir diş için uygulanır. Bu uygulamaz sonrasında diş doldurulur ve Kanal Kök Tedavisi bitmiş olur.
Hangi durumlarda kanal tedavisi işlemi gerekebilir?
– Travma sonucu dişin sinirini de içine alan kırıkların meydana geldiği durumlarda,
– Ortodontik tedavi esnasında veya sonrasında dişlere gelen aşırı kuvvet sonucu dişin canlılığını kaybettiği durumlarda,
– İlerlemiş diş eti hastalıklarında,
– Dişlerde ileri derecede aşınma sonucu oluşan hassasiyetin giderilmesinde,
– Derin çürüklerde kanal tedavisi gerekmektedir.
Kanal tedavisinin başarı oranı nedir? Kanal tedavili diş kaç yıl ağzımda kalır?
Uygun koşullarda ve doğru yapılmış kanal tedavilerinin başarı oranı %90 – 95 arasındadır. Tedavi sırasında temizlenmeyen sinir dokusu kalırsa, kök kanal dolgusu ve üst dolgusu yeterli yapılmaz ise kanal içerisine mikroorganizmaların sızabilir, tedavi sırasında perforasyon ya da kırıkların oluşmasıyla kök kanal tedavisinin başarısızlığından bahsedilir. Başarısız bir kanal tedavisini yemek sırasında dişlerde ağrı, kendi kendine ağrı, kök ucunda şişlik ve kızarıklık belirtilerinden anlaşılır.
Kanal tedavisi görmüş bir diş eninde sonunda çekilir mi ?
Hayır diş hemen çekilmez. Başarısız kanal tedavisi yenilenerek, tedavi tekrarlanır. Bu işlem yetersiz kalırsa enfekte kök ucunun ufak bir cerrahi işlemle alınması; enfekte dokuların temizlenmesi ( apikal rezeksiyon) işlemi uygulanır. Kanal tedavisi tekrarlanması ve cerrahi müdahaleler yetersiz kalırsa dişin çekimi düşünülmelidir.